Uwaga na diety wegetariańskie – tak można najkrócej podsumować stanowisko Komitetu Nauki o Żywieniu Człowieka PAN opublikowane przed kilkoma dniami na stronie tej instytucji. Na reakcję środowiska dietetyków nie trzeba było długo czekać. – Się Państwo wiedzą naukową nie popisali. Ale smalec gęsi to promują na konferencji naukowej – skomentowała uszczypliwie na Facebooku dr Hanna Stolińska, ekspertka od diet wegetariańskich, znana edukatorka żywieniowa. Podobnych w tonie komentarzy jest dużo więcej.
Ostre komentarze nie budzą jednak zdziwienia. Nie dość, że argumenty na temat diet wegetariańskich, na które powołują się eksperci z Polskiej Akademii Nauk dawno zostały obalone, to na dodatek pod stanowiskiem naukowców początkowo zabrakło literatury naukowej. Iwona Kibli, znana dietetyczka, blogerka żywieniowa i promotorka diet roślinnych, wypunktowała na swoim blogu wszystkie wątpliwe jej zdaniem opinie wyrażone przez ekspertów z PAN. – Cały tekst konsultowałam z lekarzem, Alicją Baską, która jest dyrektorem organizacyjnym Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia. Alicja wysłała również prośbę do PAN o bibliografię – mówi dietetyczka. Pod stanowiskiem PAN podpisała się prof. Lidia Wądołowska, kierownik Katedry Żywienia Człowieka na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie.
Błędy wegetarian
Jak tłumaczy portalowi Food Expert prof. Wądołowska, stanowisko na temat wegetarianizmu jest rekomendacją dla polskiego społeczeństwa, którą przygotowano zgodnie z tzw. zasadami Żywienia Opartego na Faktach (ang. EBN – Evidence Based Nutrition). – Uwzględnia ono aktualne dowody naukowe oraz krajowe uwarunkowania, m.in. zwyczaje żywieniowe Polaków, w tym typowe błędy żywieniowe wegetarian i nie-wegetarian, specyfikę krajowego rynku żywności, dostępność ekonomiczną produktów spożywanych przez wegetarian, sezonowość podaży żywności, a także poziom wiedzy żywieniowej i umiejętności w zaspokajaniu potrzeb organizmu – dodaje. Co się konkretnie nie podoba dietetykom w stanowisku PAN? Podajmy dwa przykłady z brzegu.
PAN zaleca ostrożność w stosowaniu diet wegetariańskich. Zbyt daleką
Zdaniem Komitetu Nauki o Żywieniu weganizm oraz ,,inne radykalne odmiany wegetarianizmu’’ stwarzają niebezpieczeństwo niedoborów żywieniowych. Szczególnie w warunkach polskich. Można temu zapobiec poprzez korzystanie z produktów wzbogacanych w witaminy i składniki mineralne oraz stosowanie suplementów diety. Iwona Kibli nie rozumie takiego stanowiska. – Według największych światowych stowarzyszeń dietetyków – w tym Amerykańskiej Akademii Żywienia i Dietetyki, Stowarzyszenia Dietetyków Kanadyjskich i Brytyjskiego Towarzystwa Dietetycznego – odpowiednio zaplanowane diety wegetariańskie, w tym ściśle wegetariańskie, czyli wegańskie, są zdrowe, pokrywają zapotrzebowanie żywieniowe na każdym etapie życia – komentuje. Zdaniem dietetyczki, w polskich realiach można równie dobrze zbilansować dietę wegańską, jak w każdych innych. Wszystkie niezbędne produkty są dostępne nawet w najmniejszych sklepach osiedlowych.
Niewskazane dla dzieci?
Kontrowersje wśród dietetyków budzi także opinia PAN, że diety wegetariańskie ,,nie powinny być stosowane w żywieniu niemowląt i małych dzieci, gdyż mogą niekorzystnie wpływać na ich rozwój’’. Komitet Nauki jest zdania, że nie powinny z nich korzystać także dzieci starsze, młodzież, kobiety ciężarne i karmiące oraz osoby ciężko pracujące fizycznie. Problem ze stanowiskiem PAN jest jednak taki, że z powyższych tez wycofał się nawet Instytut Żywności i Żywienia, znany z ostrożnego podejścia do wszelkich nowinek naukowych i nowych trendów dietetycznych. – Nie ma dużych badań populacyjnych potwierdzających niedobory białka czy niedożywienie wśród wymienionych przez PAN grup. Jeżeli są jakieś przypadki niedożywienia wśród dzieci czy kobiet w ciąży, to są odosobnione przypadki, a nie duże badania – dodaje Iwona Kibli.
Na stronie Komitetu Nauki o Żywieniu Człowieka pojawiła się ostatecznie literatura do stanowiska ekspertów PAN. Profesor Wądołowska tłumaczy, dlaczego zabrakło jej wcześniej. – Co do zasady, w stanowiskach gremiów ekspertów nie są zamieszczane wykazy piśmiennictwa, ponieważ ich adresatem jest szeroko rozumiany odbiorca. W przeciwieństwie do publikacji naukowych, których adresatem jest środowisko naukowe. (MS)
Zobacz co przygotowaliśmy w najnowszym wydaniu magazynu:
www.food-expert.pl/nowy numer
—————————————————————–
Źródła:
1. Blog Iwony Kibli: www.vegetitian.com/2019/12/05/komentarze-do-stanowiska-komitetu-nauki-o-zywieniu-czlowieka-pan
2. Stanowisko Amerykańskiego Stowarzyszenia Dietetycznego i Dietetyków Kanady: diety wegetariańskie: https://docplayer.pl/1317877-Stanowisko-amerykanskiego-stowarzyszenia-dietetycznego-i-dietetykow-kanady-diety-wegetarianskie-streszczenie.html#show_full_text
3. Komitet Nauki o Żywieniu Człowieka: www.knozc.pan.pl